Từ bao đời nay, Thái Bình vẫn là miền quê của lúa, của gió và của những cánh đồng xanh bát ngát. Đất nơi đây không chỉ nuôi sống con người mà còn chở nặng trong mình ký ức của một vùng quê hiền hòa, giàu truyền thống, thấm đẫm mồ hôi và niềm tin của biết bao thế hệ nông dân.

Thế nhưng, cũng chính trên vùng đất quen thuộc ấy, đang diễn ra một bước chuyển mình nhẹ nhàng mà sâu sắc. Từ trong lòng đất mẹ, một con đường mới đang mở ra - không chỉ là những tuyến đường bê tông rộng rãi, mà là con đường phát triển nông nghiệp xanh, công nghệ cao, gắn kết với giáo dục và du lịch sinh thái bền vững.

Khu nhà màng nhìn từ trên cao khi xây dựng. Ảnh: Đào Vũ.

Tại xã Trung An (huyện Vũ Thư) - nơi chỉ mới vài năm trước còn là những mảnh ruộng trũng thấp, nay đã hiện hữu một mô hình nhà màng, nhà lưới cải tiến với dáng vẻ hiện đại, khoa học và "rất Việt Nam". Đây không phải là một công trình đơn lẻ, mà là kết tinh của một đề tài khoa học cấp tỉnh, được Viện Phát triển Kinh tế - Văn hóa - Xã hội số (IDECS) triển khai từ năm 2024 với sự chỉ đạo của UBND tỉnh và Sở Khoa học và Công nghệ Thái Bình.

Mục tiêu của đề tài không chỉ dừng lại ở việc sản xuất nông sản sạch, mà còn rộng mở hơn nhiều. Đó là xây dựng một mô hình chuẩn, hiện đại nhưng gắn liền với điều kiện tự nhiên, khí hậu và con người địa phương. Một mô hình hội tụ đủ các yếu tố công nghệ, giáo dục, văn hóa, du lịch, nơi mỗi luống rau, mỗi bông hoa đều có thể trở thành bài học sống động và trải nghiệm đáng nhớ.

Nhà màng tại đây được thiết kế với khung thép bền vững, có thể tháo lắp, chống bão và dễ dàng di chuyển. Màng phủ và lưới bao quanh tạo thành không gian khép kín, bảo vệ cây trồng khỏi sâu bệnh và tác động môi trường.

Nhưng điều khiến nơi đây trở nên đặc biệt chính là hệ thống cảm biến IoT hiện đại - nơi mọi thông tin về độ ẩm, nhiệt độ, ánh sáng, chất đất… đều được thu thập, xử lý và điều khiển tự động qua điện thoại hoặc máy tính. Canh tác ở đây không chỉ dựa vào kinh nghiệm, mà dựa vào dữ liệu, chính xác và tiết kiệm.

Niềm vui của du khách khi thưởng thức sản phẩm trong nhà màng. Ảnh: Đào Vũ.

Bên trong nhà màng là những luống rau su hào, xà lách, bông hẹ, hoa đồng tiền khoe sắc thắm, mướt mắt. Ngoài trời là mướp hương, lặc lè, ổi lê… được bố trí hài hòa, tạo nên không gian sinh thái đẹp mắt và gần gũi, đặc biệt có khu ao thả cá chép vàng với giàn lặc lè - mô hình Việt Nam thu nhỏ xung quang có các loài hoa nhiệt đới...

Các khu được phân vùng rõ ràng, không chỉ để sản xuất mà còn phục vụ học tập và trải nghiệm. Những buổi học kỹ năng sống, những chuyến đi ngoại khóa của học sinh giờ đây có thêm một điểm đến ý nghĩa - nơi các em không chỉ nhìn thấy cây lớn lên, mà còn được tận tay gieo hạt, đo độ ẩm đất, hiểu thế nào là nông nghiệp thông minh.

Du lịch tại đây cũng mang sắc thái rất khác. Không ồn ào, không mang tính tiêu dùng đơn thuần, mà là sự hòa quyện giữa học và làm, giữa cảm nhận và khám phá. Du khách từ trẻ nhỏ đến người lớn đều có thể tham gia vào hành trình trải nghiệm trồng trọt, thu hoạch, thử nếm nông sản sạch, hay đơn giản chỉ là lặng ngắm một chiều hoàng hôn trên khu nhà màng yên ả.

Không dừng lại ở không gian thực địa, mô hình còn được chuyển tải mạnh mẽ ra không gian số. Một bản đồ 360 độ tương tác https://uavpro.com.vn/thai-binh/vr-toan-canh, các sản phẩm tích hợp trên trang web https://www.idecs.org/san-pham cho phép người dùng tham quan, tìm hiểu, thậm chí đặt lịch từ xa. Công nghệ đã mở rộng cánh cửa để người dân, nhà đầu tư, học sinh và du khách có thể kết nối với mô hình một cách thuận tiện và đầy cảm hứng.

Sản phẩm của đề tài đã được đăng ký sở hữu trí tuệ, không chỉ để bảo vệ giá trị khoa học mà để khẳng định đây là một mô hình có thể nhân rộng, chia sẻ và phát triển bền vững trên phạm vi cả nước.

Những trái dưa lê vàng trong nhà màng. Ảnh: Đào Vũ.

Từ một ý tưởng nghiên cứu đến mô hình thực tiễn, từ một vùng đất quen thuộc đến một điểm sáng mới của ngành nông nghiệp thông minh, hành trình ấy là minh chứng rõ ràng rằng khi con người có niềm tin, khoa học có định hướng và thiên nhiên được tôn trọng thì những điều lớn lao có thể bắt đầu từ những điều nhỏ bé nhất.

Trung An hôm nay là một khởi đầu. Và chúng tôi tin, đây sẽ là ngọn lửa mở đường cho hàng nghìn cánh đồng xanh, thông minh và đầy hi vọng trong tương lai gần.

Đào Vũ